1. Calaois um Cárta Íocaíochta:
Baineann an cineál calaoise seo le húsáid de chártaí íocaíochta goidte nó bréige chun ceannacháin dhíreacha nó aistarraingtí airgid a dhéanamh. Áirítear leis freisin úsáid shonraí cárta goidte chun nithe a cheannach ar an teileafón nó tríd an idirlíon.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Coinnigh do chárta in áit shábháilte i gcónaí. Ná fág é ina luí thart. Déan é a thuairisciú chuig do bhainc láithreach má chailltear nó má ghoidtear é.
• Coinnigh do UAP sábháilte. Ná scríobh síos é, Ná Coinnigh í le do chárta agus Ná Tabhair í do dhuine ar bith.
• Má tá ag súil le cárta nó le UAP sa phost agus dá mba rud é nach bhfaigheann tú é, cuir in iúl d'eisitheoir do chárta láithreach.
• Cuir do shíniú ar aon cártaí nua a luaithe agus a thagann siad ó do bhanc nó ó d'eisitheoir cárta. Cinntigh go ndéanann tú na seanchártaí a ghearradh suas chomh luath agus a bheidh na cinn nua bailí.
• Clúdaigh do UAP nuair atá tú ag ceannach rudaí i siopa nó ag úsáid UMB.
• Coinnigh do chárta i radharc nuair a íocann tú ar earraí nó ar sheirbhísí.
2. Calaois Atreoraithe Sonraisc:
I gceist sa chineál calaoise seo, téann coirpigh i dteagmháil le gnólachtaí nó le díoltóirí trí ríomhphost de ghnáth ach uaireanta ar an bhfón nó trí mhodh cumarsáide eile. Ligeann an coirpeach air gur soláthraí earraí nó seirbhísí é a dhéanann tú gnó cheana féin leis agus iarrann sé ort sonraí chuntas bainc taifeadta don soláthróir dlisteanach a athrú ar do chóras airgeadais. An chéad uair eile a thagann sonrasc ón soláthróir dlisteanach cuirfear an íocaíocht chuig cuntas atá faoi rialú an choirpigh in ionad cuntais an tsoláthraí. D’fhéadfadh caillteanas suntasach airgeadais a bheith ann mar thoradh air seo nach bhféadfaí a aithint go dtí go bhfaigheann tú ríomhphost meabhrúcháin ón soláthraí dlisteanach. I gcásanna den sórt sin ní hamháin go gcaillfidh an gnó airgead ach tá sonrasc fós le híoc leis an soláthraí dlisteanach.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• A chinntiú go bhfuil gach ball foirne ar an eolas faoin gcineál seo calaoise agus go dtaispeántar gach iarratas ar shonraí cuntas bainc a athrú do mhaoirseoir ionas go bhféadfaidh sé é a bhreithniú.
• Cuir glao ar nó déan teagmháil dhíreach i gcónaí le teagmháil aitheanta ag na soláthraithe a d'iarr ar an athrú ar shonraí an chuntas chun a fhíorú go bhfuil an t-iarratas ceart.
• A chinntiú go ndéantar an teagmháil go neamhspleách agus ná fhreagair go díreach trí úsáid a bhaint as na sonraí teagmhála atá sa ríomhphost nó a sholáthraíonn an seoltóir toisc go bhféadfá dul i dteagmháil leis an gcalaoiseoir.
3. Calaois POF:
Tá an cineál calaois seo cosúil le Calaois Atreoraithe Sonraisc, ach, sa chás seo, áfach, faigheann fostaithe sóisearacha sa rannóg airgeadais cuideachta ríomhphost ó choirpeach a mhaíonn gurb é an Príomhoifigeach Feidhmiúcháin é ag rá go bhfuil beart tábhachtach nó ábhar práinneach eile ar feitheamh agus nach mór íocaíocht shuntasach a phróiseáil láithreach. Mar gheall ar rannpháirtíocht an POF, agus tuin an ríomhphoist a éilíonn ar rúndacht go ginearálta, gníomhóidh an fostaí de réir ríomhphoist agus aistríonn sé suim shuntasach airgid don bhanc sonraithe chun an margadh a dhúnadh. Ina dhiaidh sin nuair a fhaigheann an fostaí de mhisneach insint cad a tharla do dhuine eile, go bhfuil an Príomhfheidhmeannach neamhairdeallach ar an idirbheart agus go raibh an ríomhphost a cuireadh ar fáil bréagach. Faoin am a bhraitheann an calaois, is minic a bhíonn an t-airgead imithe.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Is gné thábhachtach í an oiliúint chun an cineál calaois seo a sheachaint trí oideachas a chur ar an POF, ar na feidhmeannaigh sinsearacha agus ar an bhfoireann maidir le ríomhphoist nó cumarsáid den chineál seo.
• Ba cheart go dtabharfaí cumhacht don fhoireann iarratais den chineál seo a cheistiú.
• Ba cheart go mbeadh polasaithe agus nósanna imeachta an-soiléire i bhfeidhm ag cuideachtaí, a bhfuil gach fostaí ar an eolas faoi le haghaidh aistrithe íocaíochta nó iarratais ardleibhéil ó bhainistíocht shinsearach a fhíorú.
• Ba cheart go n-úsáideann fostaithe próisis fhíoraithe breise mar ghnáthnós. Ba chóir go mbeadh glao gutháin chuig an POF chun cabhrú leis an idirbheart a dhearbhú nó ba chóir go mbeadh cumarsáid amhairc éigeantach.
4. Calaois Ríomhphoist ar a dtugtar Fioscaireacht:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná go ndéanann coirpigh teagmháil trí ríomhphost agus d’fhéadfadh sé roinnt foirmeacha a ghlacadh. Bíonn cuma air go bhfuil an ríomhphost ó chuideachta cáiliúil, ach, nuair a dhéantar cliceáil ar an ríomhphost nó ar cheangal nó a nasc laistigh den ríomhphost, déantar bogearraí mailíseacha a íoslódáil ar an ríomhaire nó ar ghléas eile a thugann deis don choirpeach gníomhaíocht ar líne a rianú agus faisnéis phearsanta nó airgeadais a aithint chun críocha calaoiseacha. Is féidir le daoine aonair agus le cuideachtaí a bheith ina n-íospartach den chineál seo coireachta.
I gcásanna eile, úsáideann an coirpeach cathú mar bhealach chun airgead a bhaint asat ag ligean air go bhfuil suim mhór airgid buaite agat nó faighte agat mar oidhreacht ionas go dtabharfaidh tú do shonraí pearsanta nó baincéireachta nó go n-aistríonn tú airgead.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Ná oscail riamh ríomhphoist gan iarraidh.
• Ná freagair aon ríomhphost gan iarraidh ina lorgaítear comhairle phearsanta, airgeadais nó slándála.
• Ná cliceáil ar nasc nó ceangail i ríomhphost gan iarraidh.
• Má bhíonn cuma air go bhfuil sé ró-mhaith le bheith fíor is dócha go bhfuil sé.
• Má chreideann tú go bhfuil an ríomhphost ó fhoinse fírinneach, fíoraigh sé seo go neamhspleách. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ó sheoltóir an ríomhphoist
• Fíoraigh go neamhspleách aon iarratais ar fhaisnéis agus ná húsáid riamh na sonraí teagmhála a thugann an té atá ag glaoch ort nó a thugann an téacsóir. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ón nglaoiteoir nó ón téacsóir.
5. Calaois Fóin ar a dtugtar Glaoscaireacht nó Smioscaireacht:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná coirpigh a théann i dteagmháil leat ar an teileafón (glaoscaireacht) nó trí théacs (smioscaireacht) ag ligean orthu gurb iad do bhanc, d'eisitheoir cárta creidmheasa, do chuideachta fóntais nó do chuideachta ríomhaireachta. Le linn an chomhrá déanfaidh siad iarracht cleas a imirt ort ionas go dtabharfaidh tú d’fhaisnéis phearsanta, baincéireachta nó slándála. Féadfaidh siad a chur ina luí ort airgead a aistriú chucu nó cuireann siad in iúl duit go bhuaigh tú duais agus gur gá airgead a sheoladh chun é a scaoileadh. Tá sé ar intinn acu an fhaisnéis seo a úsáid chun calaois a dhéanamh i do choinne nó i gcoinne páirtithe eile i d'ainm.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Abair "NÍL" i gcónaí le glaoiteoirí nó le téacsóirí gan iarraidh a iarrann ort faisnéis phríobháideach fút féin a thabhairt dóibh. Áirítear le faisnéis phríobháideach d'ainm, do sheoladh, dáta breithe, sonraí teaghlaigh, uimhreacha cuntais bainc, UAP, Pasfhocail
• Fíoraigh go neamhspleách aon iarratais ar fhaisnéis agus ná húsáid riamh na sonraí teagmhála a thugann an té atá ag glaoch ort nó a thugann an téacsóir. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ón nglaoiteoir nó ón téacsóir.
• D’fhéadfaí go bhfuil roinnt eolais fút ag an nglaoiteoir cheana féin mar sin ná bíodh muinín agat iontu toisc go n-úsáideann siad d'ainm nó d'fhaisnéis phearsanta eile.
• Ní hiarrfaidh an Garda Síochána ná do bhainc riamh ort d’uimhir UAP nó Pasfhocal Baincéireachta a thabhairt dóibh ná ní iarrfaidh siad ort airgead a aistriú nó teacht go dtí do theach chun do chárta íocaíochta, do leabhar seiceála nó airgead tirim a bhailiú.
6. Calaois Réamhtháille:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná go ndíríonn an coirpeach ar íospartaigh íocaíochtaí a dhéanamh roimh ré nó le haghaidh earraí, seirbhísí nó gnóthachain airgeadais nach dtagann i gcrích. Féadtar go leor foirmeacha a bheith orthu, lena n-áirítear:
i. Calaois Chíosa ina n-imrítear cleas ar thionóntaí táille a íoc chun maoin a fháil ar cíos ach níl an mhaoin ann i ndáiríre.
ii. Calaois Rómánsach nuair a chruthaíonn an t-íospartach caidreamh ar líne le coirpeach atá ag baint úsáide as próifíl bréagach ar líne a iarrann ar airgead ansin le haghaidh gaolta atá tinn nó chun teacht agus cuairt a thabhairt air. Féadfaidh siad faisnéis phearsanta a lorg freisin agus é ar intinn acu calaois a dhéanamh.
iii. Calaois Oidhreachta nuair a ligeann an coirpeach air go bhfuil duine an-saibhir tar éis bás a fháil agus d'fhág sé suim mhór airgid duit agus déanfaidh sé íocaíocht na hoidhreachta a eagrú le haghaidh táille.
iv. Calaois Chrannchuir ina n-insítear don íospartach gur bhuaigh siad crannchur nó duais agus gur gá airgead a íoc chun na cistí a scaoileadh.
v. Calaois thicéid nuair a cheannaítear ticéid ar líne nach dtagann i gcrích.
vi. Bróicéir Scáile / calaoisí Árachas Carranna i gcás nach bhfuil an táirge árachais ann ná ní chlúdaíonn sé an méid a éilítear.
vii. Calaois infheistíochta ina ndéantar deiseanna infheistíochta a fhógairt ar líne nach bhfuil ann i ndáiríre.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Má bhíonn cuma air go bhfuil sé ró-mhaith le bheith fíor is dócha go bhfuil sé.
• Bí ar d'fhaichill ar thairiscintí seirbhíse nó sochair gan iarraidh.
• Cinntigh go bhfíoraigh tú go neamhspleách aitheantas an duine nó na cuideachta a bhfuil tú ag déileáil leo agus más rud é nach bhféadtar é sin a dhéanamh, cuir deireadh leis an teagmháil láithreach.
• Ná tabhair aon fhaisnéis airgeadais nó slándála pearsanta d'aon duine nó do chuideachta mura bhfuil tú féin sásta go bhfuil siad fíor.
• Bí ar d'fhaichill má iarrtar ort airgead a aistriú chuig láithreacha neamh-aitheanta ar nós Boscaí Poist nó chuig chuideachtaí um Aistriú Airgid seachas chuig cuntais bhainc.
Má cheapann tú go bhfuil tú i d’íospartach calaoise agus gur úsáideadh do chuntas bainc nó go gcuireadh isteach air ar bhealach ar bith ba chóir duit an t-ábhar a thuairisciú láithreach chuig do bhainc nó d'institiúid airgeadais chun aon chaillteanas airgeadais a íoslaghdú. Mar an gcéanna, má chreideann tú go bhfuil do chuntas meáin shóisialta nó foirmeacha eile cumarsáide curtha i mbaol ba chóir duit an t-ábhar a thuairisciú don chuideachta chuí lena chinntiú go gcoimeádtar aon fhianaise agus nach bhféadtar tuilleadh dochair a dhéanamh.
Mura bhfuil tú cinnte an bhfuil tú i d’íospartach calaoise, is fearr a bheith ar an airdeall agus an t-ábhar a thuairisciú chuig do Stáisiún Garda áitiúil agus / nó institiúid airgeadais más ábhartha gan mhoill.
Cé nach bhfuil tú i d’íospartach coireachta ar an ócáid seo, is minic a úsáideann caimiléirí na modhanna céanna chun calaois a dhéanamh. Ba cheart aon iarracht ar chalaois a thuairisciú chuig An Garda Síochána agus chuig d'institiúid airgeadais más ábhartha gan mhoill. D'fhéadfadh go gcuirfeadh d'fhaisnéis cosc ar theagmhais chalaoise eile agus cuidiú leis an gcaimiléir a aithint.
Ar an gcéad dul síos, téigh i dteagmháil le do bhainc agus cinntigh gurb é tú féin a bhain an t-airgead amach mar b’fhéidir go ndearnadh tú dearmad air. Déan anailís ar do ráiteas chun a fháil amach an t-am ar tógadh an t-airgead. Bíodh ag faire amach d’idirbhearta eachtracha nó d’idirbhearta ar líne. Má tá rochtain ag duine eile ar an gcuntas, iarr orthu an ndearna siad na hidirbhearta.
Sa chás go gcreideann tú go ndearnadh coir agus b’fhéidir gur tógadh airgead go calaoiseach ó do chuntas, tuairiscigh é láithreach chuig do stáisiún Garda áitiúil
Is féidir le gach ball den Gharda Síochána imscrúdú a dhéanamh ar choireanna de chineál calaoise a imscrúdú agus tá go leor baill ar fud na tíre tar éis oiliúint speisialaithe a fháil sa réimse imscrúdú coireachta seo. Sa chomhthéacs sin ba chóir tuairiscí a dhéanamh ar an gcéad dul síos ag do stáisiún Garda áitiúil. Is biúró speisialtóra é an Biúró Náisiúnta an Gharda Síochána um Choireacht Eacnamaíoch (GNECB) laistigh den Gharda Síochána a dhéanann imscrúdú ar chásanna coireachta eacnamaíocha níos tromchúisí agus casta agus cuirtear cásanna a mheastar a bheith mí-oiriúnach do leibhéal áitiúil a chur ar aghaidh chuig an rannóg sin le haghaidh imscrúdaithe. Cuireann an Biúró cúnamh ar fáil d'imscrúduithe áitiúla freisin.
Le hAlt 19 den Acht um Cheartas Coiriúil 2011 cuirtear oibleagáid dhlíthiúil ort tuairisc a thabhairt don Gharda Síochána maidir le faisnéis a bhaineann le calaoisí féideartha a bhfuil a fhios agat faoi nó má chreideann tú go ndearnadh an calaois, nó a bheadh mar chúis le hionchúiseamh nó ciontú de dhuine atá páirteach i ngníomhaíocht chalaoiseach. Ba chóir duit an fhaisnéis seo a thuairisciú chuig do Stáisiún Garda áitiúil.
Is éard atá i gcalaois ann ná caimiléireacht airgeadais a dhéanann duine ar dhuine eile.
Is téarma chineálach í an calaois lena gcumhdaítear gach cineál iompair tromchúiseach coiriúil. Is gníomh d'aon ghnó amháin a dhéanann páirtí amháin chun páirtí eile a spreagadh chun gníomhú nó staonadh ó ghníomhaíocht ar bhealach áirithe agus faigheann an duine a dhéanann calaois buntáiste as agus / nó cuirtear costas ar íospartach na calaoise. Cuimsítear chomh maith iarrachtaí chun gníomhartha den sórt sin a dhéanamh.
1. Calaois um Cárta Íocaíochta:
Baineann an cineál calaoise seo le húsáid de chártaí íocaíochta goidte nó bréige chun ceannacháin dhíreacha nó aistarraingtí airgid a dhéanamh. Áirítear leis freisin úsáid shonraí cárta goidte chun nithe a cheannach ar an teileafón nó tríd an idirlíon.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Coinnigh do chárta in áit shábháilte i gcónaí. Ná fág é ina luí thart. Déan é a thuairisciú chuig do bhainc láithreach má chailltear nó má ghoidtear é.
• Coinnigh do UAP sábháilte. Ná scríobh síos é, Ná Coinnigh í le do chárta agus Ná Tabhair í do dhuine ar bith.
• Má tá ag súil le cárta nó le UAP sa phost agus dá mba rud é nach bhfaigheann tú é, cuir in iúl d'eisitheoir do chárta láithreach.
• Cuir do shíniú ar aon cártaí nua a luaithe agus a thagann siad ó do bhanc nó ó d'eisitheoir cárta. Cinntigh go ndéanann tú na seanchártaí a ghearradh suas chomh luath agus a bheidh na cinn nua bailí.
• Clúdaigh do UAP nuair atá tú ag ceannach rudaí i siopa nó ag úsáid UMB.
• Coinnigh do chárta i radharc nuair a íocann tú ar earraí nó ar sheirbhísí.
2. Calaois Atreoraithe Sonraisc:
I gceist sa chineál calaoise seo, téann coirpigh i dteagmháil le gnólachtaí nó le díoltóirí trí ríomhphost de ghnáth ach uaireanta ar an bhfón nó trí mhodh cumarsáide eile. Ligeann an coirpeach air gur soláthraí earraí nó seirbhísí é a dhéanann tú gnó cheana féin leis agus iarrann sé ort sonraí chuntas bainc taifeadta don soláthróir dlisteanach a athrú ar do chóras airgeadais. An chéad uair eile a thagann sonrasc ón soláthróir dlisteanach cuirfear an íocaíocht chuig cuntas atá faoi rialú an choirpigh in ionad cuntais an tsoláthraí. D’fhéadfadh caillteanas suntasach airgeadais a bheith ann mar thoradh air seo nach bhféadfaí a aithint go dtí go bhfaigheann tú ríomhphost meabhrúcháin ón soláthraí dlisteanach. I gcásanna den sórt sin ní hamháin go gcaillfidh an gnó airgead ach tá sonrasc fós le híoc leis an soláthraí dlisteanach.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• A chinntiú go bhfuil gach ball foirne ar an eolas faoin gcineál seo calaoise agus go dtaispeántar gach iarratas ar shonraí cuntas bainc a athrú do mhaoirseoir ionas go bhféadfaidh sé é a bhreithniú.
• Cuir glao ar nó déan teagmháil dhíreach i gcónaí le teagmháil aitheanta ag na soláthraithe a d'iarr ar an athrú ar shonraí an chuntas chun a fhíorú go bhfuil an t-iarratas ceart.
• A chinntiú go ndéantar an teagmháil go neamhspleách agus ná fhreagair go díreach trí úsáid a bhaint as na sonraí teagmhála atá sa ríomhphost nó a sholáthraíonn an seoltóir toisc go bhféadfá dul i dteagmháil leis an gcalaoiseoir.
3. Calaois POF:
Tá an cineál calaois seo cosúil le Calaois Atreoraithe Sonraisc, ach, sa chás seo, áfach, faigheann fostaithe sóisearacha sa rannóg airgeadais cuideachta ríomhphost ó choirpeach a mhaíonn gurb é an Príomhoifigeach Feidhmiúcháin é ag rá go bhfuil beart tábhachtach nó ábhar práinneach eile ar feitheamh agus nach mór íocaíocht shuntasach a phróiseáil láithreach. Mar gheall ar rannpháirtíocht an POF, agus tuin an ríomhphoist a éilíonn ar rúndacht go ginearálta, gníomhóidh an fostaí de réir ríomhphoist agus aistríonn sé suim shuntasach airgid don bhanc sonraithe chun an margadh a dhúnadh. Ina dhiaidh sin nuair a fhaigheann an fostaí de mhisneach insint cad a tharla do dhuine eile, go bhfuil an Príomhfheidhmeannach neamhairdeallach ar an idirbheart agus go raibh an ríomhphost a cuireadh ar fáil bréagach. Faoin am a bhraitheann an calaois, is minic a bhíonn an t-airgead imithe.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Is gné thábhachtach í an oiliúint chun an cineál calaois seo a sheachaint trí oideachas a chur ar an POF, ar na feidhmeannaigh sinsearacha agus ar an bhfoireann maidir le ríomhphoist nó cumarsáid den chineál seo.
• Ba cheart go dtabharfaí cumhacht don fhoireann iarratais den chineál seo a cheistiú.
• Ba cheart go mbeadh polasaithe agus nósanna imeachta an-soiléire i bhfeidhm ag cuideachtaí, a bhfuil gach fostaí ar an eolas faoi le haghaidh aistrithe íocaíochta nó iarratais ardleibhéil ó bhainistíocht shinsearach a fhíorú.
• Ba cheart go n-úsáideann fostaithe próisis fhíoraithe breise mar ghnáthnós. Ba chóir go mbeadh glao gutháin chuig an POF chun cabhrú leis an idirbheart a dhearbhú nó ba chóir go mbeadh cumarsáid amhairc éigeantach.
4. Calaois Ríomhphoist ar a dtugtar Fioscaireacht:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná go ndéanann coirpigh teagmháil trí ríomhphost agus d’fhéadfadh sé roinnt foirmeacha a ghlacadh. Bíonn cuma air go bhfuil an ríomhphost ó chuideachta cáiliúil, ach, nuair a dhéantar cliceáil ar an ríomhphost nó ar cheangal nó a nasc laistigh den ríomhphost, déantar bogearraí mailíseacha a íoslódáil ar an ríomhaire nó ar ghléas eile a thugann deis don choirpeach gníomhaíocht ar líne a rianú agus faisnéis phearsanta nó airgeadais a aithint chun críocha calaoiseacha. Is féidir le daoine aonair agus le cuideachtaí a bheith ina n-íospartach den chineál seo coireachta.
I gcásanna eile, úsáideann an coirpeach cathú mar bhealach chun airgead a bhaint asat ag ligean air go bhfuil suim mhór airgid buaite agat nó faighte agat mar oidhreacht ionas go dtabharfaidh tú do shonraí pearsanta nó baincéireachta nó go n-aistríonn tú airgead.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Ná oscail riamh ríomhphoist gan iarraidh.
• Ná freagair aon ríomhphost gan iarraidh ina lorgaítear comhairle phearsanta, airgeadais nó slándála.
• Ná cliceáil ar nasc nó ceangail i ríomhphost gan iarraidh.
• Má bhíonn cuma air go bhfuil sé ró-mhaith le bheith fíor is dócha go bhfuil sé.
• Má chreideann tú go bhfuil an ríomhphost ó fhoinse fírinneach, fíoraigh sé seo go neamhspleách. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ó sheoltóir an ríomhphoist
• Fíoraigh go neamhspleách aon iarratais ar fhaisnéis agus ná húsáid riamh na sonraí teagmhála a thugann an té atá ag glaoch ort nó a thugann an téacsóir. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ón nglaoiteoir nó ón téacsóir.
5. Calaois Fóin ar a dtugtar Glaoscaireacht nó Smioscaireacht:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná coirpigh a théann i dteagmháil leat ar an teileafón (glaoscaireacht) nó trí théacs (smioscaireacht) ag ligean orthu gurb iad do bhanc, d'eisitheoir cárta creidmheasa, do chuideachta fóntais nó do chuideachta ríomhaireachta. Le linn an chomhrá déanfaidh siad iarracht cleas a imirt ort ionas go dtabharfaidh tú d’fhaisnéis phearsanta, baincéireachta nó slándála. Féadfaidh siad a chur ina luí ort airgead a aistriú chucu nó cuireann siad in iúl duit go bhuaigh tú duais agus gur gá airgead a sheoladh chun é a scaoileadh. Tá sé ar intinn acu an fhaisnéis seo a úsáid chun calaois a dhéanamh i do choinne nó i gcoinne páirtithe eile i d'ainm.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Abair "NÍL" i gcónaí le glaoiteoirí nó le téacsóirí gan iarraidh a iarrann ort faisnéis phríobháideach fút féin a thabhairt dóibh. Áirítear le faisnéis phríobháideach d'ainm, do sheoladh, dáta breithe, sonraí teaghlaigh, uimhreacha cuntais bainc, UAP, Pasfhocail
• Fíoraigh go neamhspleách aon iarratais ar fhaisnéis agus ná húsáid riamh na sonraí teagmhála a thugann an té atá ag glaoch ort nó a thugann an téacsóir. Ciallaíonn neamhspleách, neamhspleách ón nglaoiteoir nó ón téacsóir.
• D’fhéadfaí go bhfuil roinnt eolais fút ag an nglaoiteoir cheana féin mar sin ná bíodh muinín agat iontu toisc go n-úsáideann siad d'ainm nó d'fhaisnéis phearsanta eile.
• Ní hiarrfaidh an Garda Síochána ná do bhainc riamh ort d’uimhir UAP nó Pasfhocal Baincéireachta a thabhairt dóibh ná ní iarrfaidh siad ort airgead a aistriú nó teacht go dtí do theach chun do chárta íocaíochta, do leabhar seiceála nó airgead tirim a bhailiú.
6. Calaois Réamhtháille:
Is éard atá i gceist leis an gcineál calaoise seo ná go ndíríonn an coirpeach ar íospartaigh íocaíochtaí a dhéanamh roimh ré nó le haghaidh earraí, seirbhísí nó gnóthachain airgeadais nach dtagann i gcrích. Féadtar go leor foirmeacha a bheith orthu, lena n-áirítear:
i. Calaois Chíosa ina n-imrítear cleas ar thionóntaí táille a íoc chun maoin a fháil ar cíos ach níl an mhaoin ann i ndáiríre.
ii. Calaois Rómánsach nuair a chruthaíonn an t-íospartach caidreamh ar líne le coirpeach atá ag baint úsáide as próifíl bréagach ar líne a iarrann ar airgead ansin le haghaidh gaolta atá tinn nó chun teacht agus cuairt a thabhairt air. Féadfaidh siad faisnéis phearsanta a lorg freisin agus é ar intinn acu calaois a dhéanamh.
iii. Calaois Oidhreachta nuair a ligeann an coirpeach air go bhfuil duine an-saibhir tar éis bás a fháil agus d'fhág sé suim mhór airgid duit agus déanfaidh sé íocaíocht na hoidhreachta a eagrú le haghaidh táille.
iv. Calaois Chrannchuir ina n-insítear don íospartach gur bhuaigh siad crannchur nó duais agus gur gá airgead a íoc chun na cistí a scaoileadh.
v. Calaois thicéid nuair a cheannaítear ticéid ar líne nach dtagann i gcrích.
vi. Bróicéir Scáile / calaoisí Árachas Carranna i gcás nach bhfuil an táirge árachais ann ná ní chlúdaíonn sé an méid a éilítear.
vii. Calaois infheistíochta ina ndéantar deiseanna infheistíochta a fhógairt ar líne nach bhfuil ann i ndáiríre.
Comhairle maidir le Cosc ar Choireacht
• Má bhíonn cuma air go bhfuil sé ró-mhaith le bheith fíor is dócha go bhfuil sé.
• Bí ar d'fhaichill ar thairiscintí seirbhíse nó sochair gan iarraidh.
• Cinntigh go bhfíoraigh tú go neamhspleách aitheantas an duine nó na cuideachta a bhfuil tú ag déileáil leo agus más rud é nach bhféadtar é sin a dhéanamh, cuir deireadh leis an teagmháil láithreach.
• Ná tabhair aon fhaisnéis airgeadais nó slándála pearsanta d'aon duine nó do chuideachta mura bhfuil tú féin sásta go bhfuil siad fíor.
• Bí ar d'fhaichill má iarrtar ort airgead a aistriú chuig láithreacha neamh-aitheanta ar nós Boscaí Poist nó chuig chuideachtaí um Aistriú Airgid seachas chuig cuntais bhainc.
Ba chóir teagmhais calaoise a tharlaíonn sa dlínse seo a thuairisciú chuig do stáisiún Garda áitiúil a fhéadfaidh an t-ábhar a imscrúdú ar do shon. Má tá tú i do chónaí lasmuigh den dlínse seo ba chóir duit an t-ábhar a thuairisciú chuig do stáisiún póilíneachta áitiúil agus iarr go gcuirfí an gearán ar aghaidh chuig an dlínse seo le haghaidh imscrúdaithe
Molaimid duit go bhfeiceann tú an mhaoin ar dtús, sula ndéantar idirbheart airgeadais chun taisce agus / nó cíos a íoc, agus go n-aimsíonn tú go bhfuil an duine atá ag ligean an maoin ina úinéir den mhaoin agus go bhfuil rochtain aige ar an maoin. Moltar cuntas ESCROW a úsáid nuair is féidir lena chinntiú nach scaoiltear cistí go dtí go bhfuil tú cinnte gur idirbheart dlisteanach é. I gcás go gcreideann tú go bhfuil tú i d’íóspartach calaoise den sórt sin, tuairiscigh é chuig do stáisiún Gharda Síochána áitiúil / stáisiún póilíneachta áitiúil má tá tú i do chónaí lasmuigh d'Éirinn.
Tuairiscigh é chuig do stáisiún Garda áitiúil agus coinnigh aon fhaisnéis a chabhródh leis an imscrúdú ar do ghearán m.sh. cóipeanna de ríomhphost.
Cinntigh le do thoil go slánóidh tú árachas le cuideachta creidiúnach atá cláraithe laistigh de Phoblacht na hÉireann sula n-íocann tú as aon sheirbhísí. Áirítear leis seo taisteal, carr, árachas tí srl.
D'fhéadfadh sé seo a bheith ina chúis le cúisimh shibhialta nó coiriúla. Má chreideann tú go bhfuil sé coiriúil, déan teagmháil le do stáisiún Garda áitiúil.
Cuir in iúl é do do bhanc láithreach ionas go bhféadfaidís do chárta a dhúnadh / a reo agus cur in iúl é do do stáisiún Garda áitiúil. Déan iarracht dul siar ar do chuid céimeanna má d'úsáid tú an cárta le déanaí áit éigin nach théann tú de ghnáth.
Is fiú a thabhairt faoi deara go bhféadfaí ndearnadh an cárta a scimeáil san am atá caite le déanaí - d'fhéadfaí cárta a chur i mbaol míonna ó shin ach ní dhearnadh an t-airgead a aistarraingt go dtí dáta níos déanaí.
Bí ar an airdeall faoi cé hé atá i dteagmháil leat, aithin an raibh tú i dteagmháil leis ar dtús agus an bhfuil an ríomhphost seo gan iarraidh. Ná aistrigh airgead riamh go foinse anaithnid. I gcás go dtarlaíonn sé seo, ba chóir tuairiscí a dhéanamh ar an gcéad dul síos chuig do stáisiún Garda áitiúil.
Ní mór duit comhlíonadh le forálacha an Achta um Cheartas Coiriúil (Sciúradh Airgid & Maoiniú Sceimhlitheoireachta) 2010 (Alt 42) a trí Thuairisc um Idirbheart Amhrasach (STR) a dhéanamh chuig An Garda Síochána (FIU Ireland) agus chuig Oifig na gCoimisinéirí Ioncaim .
Ar dtús, caithfidh d'aonán a chlárú ar GoAML le FIU Ireland (Suíomh Gréasáin GoAML) chun STR a chur isteach go leictreonach. Tabhair faoi deara le do thoil, má tá tú ag iarraidh clárú mar dhuine, ní mór duit a bheith mar chuid d'eagraíocht atá cláraithe cheana féin.
Ní mór duit leagan clóite de gach STR a chur faoi bhráid Oifig na gCoimisinéirí Ioncaim freisin
Téigh i dteagmháil leis an Aonad um Éilliú nó Frith- na Breabaireachta laistigh de Biúró Náisiúnta an Gharda Síochána um Choireacht Eacnamaíoch ar gnecb_dv@garda.ie nó ar 01 6663776.
Ba chóir gach gearán maidir le calaois POF nó Ríomhphoist Gnó Contúirteach a thuairisciú chuig do Stáisiún Garda áitiúil. Ba cheart duit cóipeanna de na ríomhphoist a áireamh, lena n-áirítear faisnéis faoi cheannteidil, sonraí na gcuntas calaoiseacha nua agus é a dhearbhú nach raibh an t-athrú ar an gcuntas agus na ríomhphoist údaraithe nó dlisteanach.
Is biúró speisialtóra é an Biúró Náisiúnta an Gharda Síochána um Choireacht Eacnamaíoch (GNECB) a dhéanann imscrúdú ar choir a bhaineann le calaois ina gcuimsítear saincheisteanna casta maidir le dlí nó nós imeachta coiriúil. Bunaíodh an biúró i mí Aibreáin 1996 agus tá sé lonnaithe i gCearnóg Fhearchair, Baile Átha Cliath 2. Tá Príomh-Cheannfort Bleachtaire i gceannas a thuairiscíonn don Choimisinéir Cúnta, na Seirbhísí Tacaíochta Náisiúnta. Déanann an biúró imscrúdú ar chásanna tromchúiseacha agus casta calaoise tráchtála, calaois cárta íocaíochta agus seic, airgeadra bréagach, sciúradh airgid, coireacht ríomhaireachta agus sáruithe ar Achtanna na gCuideachtaí agus ar an Acht Iomaíochta. Tá an biúró roinnte ina chúig aonad oibríochtúil le Cigire Bleachtaire leithdháilte ar gach réimse speisialtóra:
- An tAonad um Mheasúnú Calaoise & an tAonad Imscrúdaithe Calaoise Tráchtála
- An tAonad um Fhaisnéis Airgeadais (FIU) & an tAonad Imscrúdaithe um Sciúradh Airgid (MLIU)
- An tAonad Imscrúdaithe um Calaois Seice, Cárta Íocaíochta, Airgeadra Bréagach agus Réamhtháille
- An tAonad Imscrúdaithe um Coireacht Ríomhaireachta
- Forfheidhmiú Corparáideach - Tugtar bleachtairí ón GNECB ar iasacht d'Oifig an Stiúrthóra um Fhorfheidhmiú Corparáideach (ODCE)
Cén chaoi a gcinnfidh an GNECB glacadh le cás? Déantar measúnú ar chásanna maidir le castacht agus tromchúis na gcionta. Ní féidir leis an mbiúró imscrúdú a dhéanamh ar gach cás dá dtagraítear i leith calaois amhrasach. Ar mhaith leis an úsáid acmhainne is fearr, déantar imscrúduithe a dhíriú ar chalaois ollmhóra agus casta bunaithe ar na critéir seo a leanas:
- Caillteanas airgid
- Imscrúduithe a bhfuil gné shuntasach idirnáisiúnta ag baint leo
- Imscrúduithe a bhaineann le hábhar imní poiblí forleathan
- Imscrúduithe ina n-éilítear eolas speisialaithe
- Imscrúduithe a bhaineann le saincheisteanna casta maidir le dlí nó nós imeachta
I measc feidhmeanna eile an bhiúró tá:
- Bailiú faisnéise agus eolais
- Gníomhú mar ionad acmhainní maidir le cúrsaí calaoise
- Bíonn ról réamhghníomhach ag an mbiúró maidir le calaois a chosc agus a bhrath
Is féidir teagmháil a dhéanamh leis an GNECB ag:
An Biúró Náisiúnta an Gharda Síochána um Choireacht Eacnamaíoch
Cearnóg Fhearchair
Sráid Fhearchair
Baile Átha Cliath 2, D02 DH42
Téigh i dteagmháil le do bhainc agus cinntigh gurb é tú féin a d’aistarraing an t-airgead mar b’fhéidir go ndearnadh tú dearmad air.
Sa chás go gcreideann tú go ndearnadh coir agus b’fhéidir gur tógadh airgead go calaoiseach ó do chuntas, tuairiscigh é láithreach chuig do stáisiún Garda áitiúil.
Séanadh:
Tá na sonraí thuas ceart ag tráth foilseacháin, agus soláthraítear iad mar threoir amháin. Faigh comhairle dhlíthiúil ó d'aturnae nuair is gá.
Is féidir faisnéis a bhaineann le gníomhartha amhrasta breabaireachta agus éilliú a thuairisciú freisin ar an Líne Rúnda maidir le Breabaireacht agus Éiliú ar 1800 40 60 80.