Cad a dheánfainn?

Drochíde sa Teaghlach

Tiocfaidh na Gardaí i láthair agus cuirfidh siad iad féin in aithne.

Déanfaidh siad amach cad a tharla agus gheobhaidh siad sonraí faoi na daoine a bhí i gceis agus an caidreamh eatarthu.

Sa chás go bhfuil Ordú Teaghlaigh i bhfeidhm agus gur sáraíodh an tOrdú sin, gabhfaidh na Gardaí an déantóir na coire.

Sa chás nach bhfuil Ordú Teaghlaigh i bhfeidhm agus go bhfuil forais ag na Gardaí le hamhras a bheith orthu go ndearnadh cion agus má tá cumhacht ghabhála acu, úsáidfidh siad an chumhacht ghabhála sin.

Déanfaidh na Gardaí imscrúdú iomlán ar aon chion a thit amach ina mbeidh aon earra a urghabháil i gceist a d’fhéadfaí a mheas gurb ionann é agus fianaise dá n-imscrúdú.

Glacfaidh na Gardaí ráiteas gearáin ón bpáirtí a ndearnadh díobháil dó/di cé acu ar an lá sin nó ar dháta ina dhiaidh sin.

Cinnteoidh na Gardaí go gcuirtear gach íospartach ar an eolas go hiomlán ar an sásamh dlíthiúil atá ar fáil dóibh agus chun sonraí a sholáthar, chomh maith, faoi fhaisnéis chruinn teagmhála. Cuirfidh na Gardaí na híospartaigh ar an eolas go hiomlán faoi na nósanna imeachta a bhíonn i gceist chun iarratas a dhéanamh ar orduithe éagsúla faoin Acht um Fhoréigean Baile, 1996 (arna leasú).

Tabharfaidh na Gardaí cúnamh chun sonraí a sholáthar faoi na seirbhísí éagsúla tacaíochta, idir sheirbhísí Reachtúla agus Deonacha sa cheantar a d’fhéadfadh cabhrú leis an íospartach.

Spreagfaidh na Gardaí go gníomhach an t-íospartach chun teagmháil a dhéanamh leo mar gheall go mbaineann ríthábhacht lena sábháilteacht agus le sábháilteacht a leanaí nó a ndaoine muinteartha eile.

Leanfaidh an Garda Imscrúdaithe le hidirchaidreamh leanúnach a dhéanamh leis an Íospartach.

Cad is féidir leis na cúirteanna a dhéanamh?

Is féidir go dtugann Orduithe Foréigin Teaghlaigh, cosaint d’íospartaigh fhoréigin teaghlaigh agus is féidir iarratas a dhéanamh orthu i gCúirteanna Cuarda an Dlí Teaghlaigh. Cuimsíonn siad:

Ordú Sábháilteachta
Ordú urchosc
Ordú urchosc idirthréimhseach
Ordú cosanta

For further information see: http://www.courts.ie/Courts.ie/Library3.nsf/PageCurrent/0B054C9D139DC7C880257FB5003F5683?opendocument&l=en

Cad is Ordú Cosanta ann?

Ordú Cosanta

Alt 5, an tAcht um Fhoréigean Baile, 1996, arna leasú

Nuair a rinneadh iarratas ar Ordú Urchoisc nó ar Ordú Sábháilteachta, féadfaidh an Chúirt Ordú Cosanta a dhéanamh, a chuireann sábháilteacht ar fáil ar bhonn sealadach don iarratasóir (nó do chleithiúnaí) trí urchosc a chur ar an bhfreagróir ón méid seo a leanas a dhéanamh:

foréigean a úsáid, nó bagairtí chun foréigean a úsáid i gcoinne an iarratasóra / an chleithiúnaí, nó;
cur isteach ar nó eagla a chur ar an iarratasóir / an cleithiúnaí.
Má tá cónaí ar an bhfreagróir in áit eile, cuireann an tOrdú cosc ar an bhfreagróir ó fhaire ar nó cur isteach ar theach an iarratasóra/an chleithiúnaí. Féadfaidh an Chúirt na heisceachtaí siúd nó na coinníollacha breise siúd a leagan ar an Ordú, de réir mar a mheasann sí is cuí.

Éagann Ordú Cosanta nuair a dhéanann an Chúirt cinneadh ar an iarratas don Ordú Urchoisc nó don Ordú Sábháilteachta.

Féadtar Ordú Cosanta a dhéanamh ar bhonn ex parte.

Cad is Ordú Urchoisc Eatramhach?

Ordú Urchoisc Eatramhach

Alt 4, an tAcht um Fhoréigean Baile, 1996, arna leasú

Nuair a rinneadh iarratas ar Ordú Urchoisc, féadfaidh an Chúirt Ordú Urchoisc Eatramhach a dhéanamh, a mbíonn an éifeacht chéanna ar bhonn sealadach aige a bhíonn ag Ordú Urchoisc.

Éagann Ordú Urchoisc Eatramhach nuair a dhéanann an Chúirt cinneadh ar an iarratas don Ordú Urchoisc.Féadfaidh an Chúirt na heisceachtaí siúd nó na coinníollacha breise siúd a leagan ar an Ordú Urchoisc, a mheasann sí is cuí.

Féadtar Ordú Urchoisc Eatramhach a dhéanamh ar bhonn ex parte (sa chás nach bhfuil an freagróir sa Chúirt). Éagann ordú ex parte laistigh de 8 lá oibre, ar a mhéid, áfach, murach go ndeimhnítear an tOrdú ex parte laistigh den tréimhse sin trí ordú cúirte, ar iarraidh an íospartaigh agus ar fhógra a thabhairt don fhreagróir. Anuas air sin, caithfear nóta den fhianaise a tugadh, agus an mhionnscríbhinn/ an fhaisnéis a mhionnaigh an t-iarratasóir a sholáthar don fhreagróir, anuas ar an Ordú Cúirte a luaithe agus is féidir.

Cad is Ordú Urchoisc?

Ordú Urchoisc

Alt 3, an tAcht um Fhoréigean Baile, 1996, arna leasú

Féadfaidh na daoine seo a leanas Ordú Urchoisc a fháil:

céile nó páirtnéir sibhialta an chiontóra (áirítear leis seo daoine a rinneadh a cholscaradh, de réir an Achta um an Dlí Teaghlaigh (Colscaradh), 1996), nó:
aon duine a chónaigh leis an gciontóir i gcaidreamh dlúth agus dúthrachtach ar feadh 6 mhí, ar a laghad, leis an tréimhse 9 mí anuas díreach sula ndearnadh an t-iarratas ar an Ordú Urchoisc, nó;
tuismitheoir an chiontóra (atá in aois iomlán agus nach cleithiúnaí an tuismitheora é/í), nó;
faoi chúinsí sonracha bíonn cumhachtaí ag Túsla faoi Alt 6 den Acht um Fhoréigean Baile, 1006 chun iarratas a dhéanamh ar Ordú Urchoisc thar ceann ‘duine éagóirithe’ a fhéadfaidh bheith ina d(h)uine fásta nó cleithiúnach.

Ordaíonn Ordú Urchoisc an freagróir chun fágáil agus gan an teach a iontráil agus cuireann sé toirmeasc ar an méid seo a leanas:

foréigean a úsáid, nó bagairtí chun foréigean a úsáid i gcoinne an iarratasóra / an chleithiúnaí, nó;
cur isteach ar nó eagla a chur ar an iarratasóir / an cleithiúnaí, nó;
faire ar / cur isteach ar áit chónaithe an iarratasóra/an chleithiúnaí.

Féadfaidh an Chúirt na heisceachtaí siúd nó na coinníollacha breise siúd a leagan ar an Ordú, de réir mar a mheasann sí is cuí.

Féadfaidh an tOrdú fanacht i bhfeidhm ar feadh a fhad le 3 bliana i ndiaidh go ndéantar é agus féadtar é a athnuachan.

Cad é Ordú Sábháilteachta?

Ordú Sábháilteachta

Alt 2, an tAcht um Fhoréigean Baile, 1996, arna leasú

Féadfaidh na daoine seo a leanas Ordú Sábháilteachta a fháil:

céile nó páirtnéir sibhialta an chiontóra (áirítear leis seo daoine a rinneadh a cholscaradh, de réir an Achta um an Dlí Teaghlaigh (Colscaradh), 1996), nó:
aon duine nach bhfuil gaolta leis an gciontóir, ach a chónaigh leis an bhfreagróir (níl teorainn ama shonrach, de réir an Achta um an Dlí Sibhialta (Forálacha Ilghnéitheacha), 2011) i gcaidreamh dlúth agus dúthrachtach sula ndearnadh iarratas ar an ordú sábháilteachta, nó;
tuismitheoir an chiontóra (atá in aois iomlán agus nach cleithiúnaí an tuismitheora é/í), nó;
aon duine a chónaíonn i gcaidreamh leis an gciontóir, nach caidreamh conarthach, go príomha, é, nó;
tuismitheoir linbh ar ciontóir a t(h)uismitheoir eile (de réir an Achta um an Dlí Sibhialta (Forálacha Ilghnéitheacha), 2011), nó;
faoi chúinsí sonracha, bíonn cumhachtaí ag Túsla, an Ghníomhaireacht um Leanaí agus an Teaghlach, faoi Alt 6 den Acht um Fhoréigean Baile, 1996 chun iarratas a dhéanamh ar Ordú Sábháilteachta thar ceann ‘duine éagóirithe’ atá i dteideal a bhféadfadh gur duine fásta nó duine cleithiúnach é/í.

Ní dhéanann Ordú Sábháilteachta an ciontóir a eisiamh ón mbaile, ach cuireann sé sábháilteacht ar fáil don iarratasóir (nó do chleithiúnaí) trí thoirmeasc a chur ar an bhfreagróir ón méid seo a leanas a dhéanamh:

foréigean a úsáid, nó bagairtí chun foréigean a úsáid i gcoinne an iarratasóra / an chleithiúnaí, nó;
cur isteach ar nó eagla a chur ar an iarratasóir / an cleithiúnaí.

Má tá cónaí ar an bhfreagróir in áit eile, cuireann an tOrdú cosc ar an bhfreagróir ó fhaire ar nó cur isteach ar theach an iarratasóra/an chleithiúnaí. Féadfaidh an Chúirt na heisceachtaí siúd nó na coinníollacha breise siúd a leagan ar an Ordú, de réir mar a mheasann sí is cuí.

Féadfaidh an tOrdú fanacht i bhfeidhm ar feadh a fhad le 5 bliana i ndiaidh go ndéantar é agus féadtar é a athnuachan.

Cad a dheánfainn?

Drochíde sa Teaghlach

É a thuairisciú don Gharda Síochána

Ordú Chúirte

Seirbhísí tacaíochta/ Tearmann

Drochíde sa Teaghlach

Conas a aithnímid drochíde sa Teaghlach?

Conas Drochíde sa Teaghlach a Aithint

• An ndéanann do Pháirtnéir an méid seo a leanas:-

• Tú féin nó na leanaí a bhrú/a shoncáil, buille/buille boise/cic a thabhairt duit nó do na leanaí nó greim a bhaint asat nó as na leanaí?

• Bagairt chun díobháil a dhéanamh duit, do na leanaí nó do do ghaolta?

• Bagairt chun arm a úsáid i do choinne?

• Bagairt chun tú féin a mharú má fhágann tú?

• Brú a chur ort gnéas a bheith agat i gcoinne do thola?

• Éirí feargach nuair a bhíonn sé/sí ag ól nó ag glacadh drugaí?

• Thú a náiriú os comhair daoine eile?

• Maoin phearsanta nó earraí eile ar a gcuireann tú maoithneach a mhilleadh d’aon turas / go mailíseach?

• A chur i do leith i gcónaí go raibh tú mídhílis?

• D’am agus an áit a bhfuil tú a ‘rianú’ go seasmhach agus go dúghafach?

• Thú a cháineadh nó caitheamh anuas ort go seasmhach?

• Cosc a chur ort ó oibriú, do theach a fhágáil nó dul i mbun sóisialú?

• An caidreamh atá agat le do theaghlach agus do chairde a dhíspreagadh?

• An t-airgeadas go léir a rialú agus brú a chur ort cuntas mionsonraithe a thabhairt ar an méid airgid a chaitheann tú?

• Rochtain a dhiúltú duit ar airgead, fiú le haghaidh rudaí atá riachtanach don teaghlach?

Gníomh ag daoine atá ar an láthair

Má bhíonn duine a bhfuil aithne agat orthu thíos le Drochíde sa Teaghlach:

Léirigh go bhfuil tú buartha

Cuir in iúl dóibh nach bhfuil an locht orthu don fhoréigean

Tacaigh leo, ach ná cuir comhairle orthu

Cuir acmhainní ar fail

www.whatwouldyoudo.ie

Ná glac páirt ach má bhíonn sé dlíthiúil agus sábháilte chun amhlaidh a dhéanamh

Má bhíonn tú ar an eolas go bhfuil drochíde á tabhairt idir strainséirí, déan an bealach is fearr a mheas chun an méid seo a leanas a dhéanamh:

Seachmall a chur ar dhuine

Duine a tharmligean

Duine a threorú

Cad is Drochíde sa Teaghlach?

Ní thugtar sainmhíniú ar Dhrochíde sa Teaghlach i Reachtaíocht na hÉireann, ach féadtar a mheas gurb ionann ‘Drochíde sa Teaghlach’ agus drochíde Fhisiciúil, Ghnéasach, Airgeadais, Mhothúchánach nó Shíceolaíoch duine amháin i gcoinne duine eile ar duine muinteartha é/í nó atá nó a bhí mar dhlúthpháirtnéir, gan aird ar inscne nó ar ghnéasacht.

Ní hé nach dtugtar drochíde sa teaghlach ach i gcaidreamh heitrighnéasach amháin, ach féadfaidh sé titim amach, chomh maith, i gcaidreamh leispiach, aerach, déghnéasach agus trasinscne (LGBT). Féadtar an drochíde a thabhairt ar líne, trí chiapadh ar na meáin shóisialta agus ar láithreáin ghréasáin eile. Cé gurb ionann mná i gcaidreamh heitreaghnéasach agus tromlach na n-íospartach de Dhrochíde sa Teaghlach a thugtar le fios, d’fhéadfadh fir i gcaidreamh heitreaghnéasach agus fir agus mná araon i gcaidreamh comhghnéis a bheith ina n-íospartaigh den drochíde a bhíonn i gceist, chomh maith.

Tagann an fhéidearthacht chun solais, chomh maith, go mbíonn duine scothaosta nó duine atá faoi mhíchumas, mar íospartach de Dhrochíde sa Teaghlach, faoi chúinsí ina bhfuil an drochídeoir mar chéile nó gaol eile nó cúramóir. Ina theannta sin, is dóchúla go mbíonn leanaí thíos le hiarmhairtí na drochíde nuair a chónaíonn siad in áit ina dtiteann Drochíde sa Teaghlach amach. Is riachtanach, ar an ábhar sin, a thuiscint go bhféadfaidh Drochíde sa Teaghlach titim amach i réimse fairsing cúinsí ina mbíonn réimse fairsing íospartach i gceist. Sáraíonn Drochíde sa Teaghlach aicme, inscne, cineál agus creideamh reiligiúnach.

Tá Beartas Idirghabhála Drochíde sa Teaghlach 2017 ar fail anseo.

Drochíde sa Teaghlach – Conas a thuairiscím é?

Conas a thuairiscím é?

Cuir glao ar na Gardaí ar 999/112 nó ar do stáisiún áitiúil agus tabhair na sonraí seo a leanas:

Sonraí iomlána faoi ainm agus Seoladh agus Uimhreacha teagmhála
Aon Orduithe Cúirte atá i bhFeidhm?
Cé a bhfuil an Drochíde sa Teaghlach á déanamh ina (h)aghaidh?
An bhfuil Leanaí i Láthair?
Ar glacadh Alcól nó Drugaí?
An bhfuil rochtain ag an déantóir ar aon airm?
An bhfuil Stair Dhrochíde ann?
Conas mar atá cúrsaí anois?

ga - Support Services

BRIGHT SKY IRELAND APP:

Additional information can be found on “Bright Sky Ireland”. Bright Sky Ireland is a free app available on Google Play and Apple App Store. The app connects victims of domestic and sexual abuse to advice and support services across the country. It enables users to locate their nearest support centre by searching their area and provides information about different forms of abuse such as domestic abuse, sexual violence and harassment. It also provides a journal to record incidents of abuse by text, video, voice recording or photography.

Links: